Wat is een naamskeuze?

Naamskeuze is de keuze van de geslachtsnaam.

Algemeen

Ouders hebben de mogelijkheid om gezamelijk een geslachtsnaam te kiezen voor het eerste kind indien de familierechtelijke betrekking op of na 1 mei 2025 is ontstaan. Voor minderjarige kinderen geboren vóór 1 mei 2025 bestaat de mogelijkheid om met in achtneming van bepaalde voorwaarden een gemeenschappelijke naamskeuze te doen. Maken de ouders geen naamskeuze, dan is door de wet bepaald welke geslachtsnaam het kind krijgt. Ook bij een adoptie of gerechtelijke vaststelling van het vaderschap komt de naamskeuze aan de orde. Verder kunnen kinderen vanaf zestien (16) jaar ook zelf naamskeuze doen. Voor de naamskeuze is vereist dat een verklaring van naamskeuze wordt afgelegd bij de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

Naamskeuze voor kinderen door de ouders

De ouders kunnen samen de geslachtsnaam van hun eerste kind kiezen. Deze keuze is eenmalig en geldt ook voor alle volgende kinderen van dezelfde ouders. Uitgangspunt van de wet is dat kinderen van dezelfde ouders zoveel mogelijk één geslachtsnaam dragen.

Bij de naamskeuze zijn er drie mogelijkheden:

• de geslachtsnaam van de moeder;
• de geslachtsnaam van de vader; of
• een combinatie van de geslachtsnaam van de vader en de moeder. Deze combinatie mag in de gewenste volgorde worden opgegeven.

Let wel:

1. Indien de vader of de moeder een dubbele geslachtsnaam heeft, dan kan bij de naamskeuze gekozen worden om slechts één deel hiervan te gebruiken.
   Voorbeeld: Als de moeders geslachtsnaam Vliet Plet is, mag alleen Vliet of Plet worden gebruikt bij het maken van de combinatie.
2. Indien u kiest voor een combinatie van de geslachtsnaam, dan kan slechts één deel van de dubbele geslachtsnaam worden gebruikt bij het maken van uw combinatie.
   Voorbeeld: moeder geslachtsnaam is Kromosemito Gangadien en vader heet Kammeron Vliet, u kunt dan kiezen voor: Kromosemito Kammeron of een andere gewenste volgorde.

Wanneer moet de naamskeuze worden gedaan?

De naamskeuze kan worden gedaan:

• vóór de geboorte;
• bij de geboorteaangifte;
• bij de erkenning;
• bij de adoptie; of
• bij de gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.

Wie moet de naamskeuze doen en waar moet men terecht hiervoor?

De naamskeuze moet gezamenlijk door beide ouders worden gedaan. Alleen in uitzonderlijke gevallen wordt de naamskeuze door één van de ouders gedaan. Als een van de ouders voor het tijdstip waarop uiterlijk naamskeuze moet worden gedaan komt te overlijden, wordt de naamskeuze door de in leven zijnde ouder gedaan. In gevallen waar één van de ouders niet in staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen (vb deze is onder curatele gesteld), wordt de naamskeuze door één ouder gedaan. Indien één der ouders fysiek afwezig en onbereikbaar is, wordt de naamskeuze met toestemming van de kantonrechter gedaan door de andere ouder.

De verklaring van naamskeuze wordt bij de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand of de rechter afgelegd.

• Naamskeuze vóór de geboorte van het kind vindt plaats bij de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van het Bureau voor Burgerzaken waar de moeder staat ingeschreven.
• Naamskeuze bij de geboorteaangifte of de erkenning vindt plaats bij de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van het Bureau voor Burgerzaken waar de geboorteaangifte of erkenning wordt gedaan.
• In geval van een adoptie of gerechtelijke vaststelling vaderschap wordt de naamskeuze in de beschikking van de rechter opgenomen.

Wanneer mag een kind zelf de naamskeuze doen?

Kinderen kunnen in de volgende gevallen zelf naamskeuze doen.

• Bij de adoptie of erkenning: Wanneer een kind bij de adoptie of erkenning 16 jaar of ouder is, kan het kind zelf naamskeuze doen.
• Als het kind meerderjarig is: Een kind wiens familierechtelijke betrekking met beide ouders is ontstaan op of na 1 mei 2025, kan binnen 5 jaren na het bereiken van de meerderjarige leeftijd (18 jaar), door naamkeuze zijn geslachtsnaam wijzigen. In dit geval wordt de naamskeuze gedaan bij de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand onder wie de geboorteakte van de meerderjarige berust.

Let wel: In beide gevallen geldt dat het kind kan kiezen voor de geslachtsnaam van de moeder of de vader of een combinatie van de geslachtsnamen van de ouders.

Wat is de geslachtsnaam van het kind als u geen naamskeuze doet?

Indien u als ouders geen naamskeuze heeft gedaan of de keuze niet op tijd heeft gedaan, dan bepaalt de wet welke geslachtsnaam uw kind krijgt. Welke naam dat is, hangt af van de persoonlijke staat van het kind.

• Als de ouders getrouwd zijn en er geen naamskeuze wordt gedaan, krijgt het kind de geslachtsnaam van de vader.
• Als ongehuwde ouders bij de erkenning, geen naamskeuze doen, krijgt het kind de geslachtsnaam van de moeder.
• Als bij de adoptie door een echtpaar, geen naamskeuze is gedaan, krijgt het kind de geslachtsnaam van de adoptiefvader.
• Als bij adoptie door de echtgeno(o)t(e) van de vader of moeder van het kind (stiefouderadoptie) geen naamskeuze is gedaan, behoudt het kind zijn reeds bestaande geslachstnaam.
• Als bij gerechtelijke vaststelling van het vaderschap geen naamkeuze is gedaan, behoudt het kind de geslachtsnaam van de moeder.

Geldt de naamskeuze ook voor kinderen die niet dezelfde ouders hebben?

Naamskeuze bij het eerste kind, geldt uitsluitend voor kinderen geboren uit dezelfde ouders. Indien u met een nieuwe partner een kind krijgt, geldt de naamskeuze van het kind die u met uw oude partner hebt niet voor dit kind, want het gaat niet om een kind van dezelfde ouders. U kunt dus weer naamskeuze doen voor het eerste kind die u met uw nieuwe partner hebt. Krijgt u met uw nieuwe partner meer kinderen, dan krijgen de volgende kinderen dezelfde geslachtsnaam als het eerste kind van u samen.

Kan er ook naamskeuze worden gedaan voor een levenloos geboren kind?

Ook voor een levenloos geboren kind kunnen ouders naamskeuze doen. De keuze van de ouders is niet bindend voor de volgende kinderen. Bij de geboorte van een volgend kind dat levend wordt geboren, kunnen de ouders opnieuw naamskeuze doen die dan geldt voor alle volgende kinderen geboren uit dezelfde ouders.

Kan voor kinderen die vóór 1 mei 2025 zijn geboren naamskeuze worden gedaan?

Ouders die gezamenlijk kinderen hebben, kunnen voor deze kinderen, tot vijf (5) jaren na de inwerkingtreding van de wet, dus tot 1 mei 2030, een gemeenschappelijke naamskeuze doen.
Aan deze gemeenschappelijke naamskeuze zijn er wel voorwaarden verbonden, te weten:

• Het oudste kind moet bij de naamskeuze nog minderjarig zijn;
• De naamskeuze moet betrekking hebben op gezamenlijke kinderen van deze ouders;
• De kinderen die 16 jaar of ouder zijn, moeten ook verklaren geen bezwaar te hebben tegen de naamskeuze, en
• Het oudste kind, mag niet na 1 mei 2025 zijn geboren.